รังนก (Edible Bird’s Nest) หนึ่งในอาหารบำรุงร่างกายชั้นยอด ที่ได้จากรังของนกนางแอ่น หรือ นกแอ่นกินรัง (สารจากต่อมน้ำลาย) ที่สามารถนำมาบริโภคได้ ซึ่งมีคุณค่าทางสารอาหารสูง รังนกเป็นที่นิยมกันอย่างแพร่หลายในหมู่ชาวจีนและคนที่มีฐานะดี เพราะเป็นของแพงและหายากมาก เชื่อกันว่ามีการบริโภครังนกในจีนมาแล้วกว่า 1,500 ปี เป็นอาหารเพิ่มพลังของชาวจีน จึงมีการเริ่มค้นหา และค้าขายรังนกกันตั้งแต่สมัยราชวงศ์ถัง (ค.ศ. 618 – 907)  ซึ่งถือว่าเป็นเวลาอันยาวนานสำหรับอาหารต้นตำรับจีนชนิดนี้ ที่เริ่มกระจายไปสู่อีกหลายประเทศในปัจจุบัน

รังนก ได้รับการขนานนามมาตั้งแต่อดีตว่าเป็น ทองคำสีขาว หรือ คาเวียร์แห่งโลกตะวันออก ในสมัยราชวงศ์ถัง ถูกยกให้เป็นทั้งเครื่องเสวย สำหรับองค์จักรพรรดิ ฮ่องเต้ และ ชนชั้นสูงของจีน โดยนำรังนกมาต้มกับน้ำตาลกรวด ต่อมา สมัยราชวงศ์หมิง ได้ปรากฏว่ามีแพทย์เขียนใบสั่งยาโดยมีรังนกเป็นส่วนผสม ซึ่งเชื่อว่า เป็นยารักษาโรคทางเดินหายใจ บำรุงสุขภาพเด็กที่ร่างกายไม่แข็งแรงได้ และใช้เป็นอาหารบำรุงกำลัง มีคุณค่าต่อร่างกาย ทำให้มีอายุยืน

จากความนิยมของชาวจีน ในการรับประทานรังนก ได้แพร่หลายมาเป็นธุรกิจอุตสาหกรรมรังนก ในโซนเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเฉพาะในประเทศไทยแถบภาคใต้ ซึ่งรังนกนางแอ่นของไทย ยังถูกยกให้เป็นรังนกเกรดพรีเมี่ยม คุณภาพดีที่สุด เพราะมีสีสวย ไม่มีเลือดและขนปน ส่วนใหญ่คือเป็นรังนกบริสุทธิ์แท้ 100%  แต่เนื่องจากรังนกมีจำนวนจำกัด ทำให้ราคาออกมาค่อนข้างสูงมาก ในแต่ละปี การเก็บรังนกนางแอ่น ยังไม่เพียงพอต่อความต้องการของอุตสาหกรรมเท่าที่ควร จึงมีธุรกิจการทำฟาร์มรังนกนางแอ่นขึ้นมากมาย ออกแบบ และก่อสร้างอาคารให้ใกล้เคียงกับธรรมชาติมากที่สุด เพื่อดึงดูดให้นกนางแอ่นเข้ามาทำรัง แม้มันไม่ง่าย แต่ก็ทำให้มีแหล่งค้นหารังนกได้มากยิ่งขึ้น

สำหรับราคาของรังนกไทย หากย้อนไปเมื่อ 20 ปีก่อน ราคาประมาณชั่งจีนละ 50,000 บาท ซึ่งปัจจุบันขายกันชั่งละเป็นแสนบาท แต่ถ้าเจอขายกันถูกๆ แปลว่า ไม่ใช่รังนกแท้ ที่สำคัญ ธุรกิจรังนกที่อยู่ตามเกาะต่างๆของทะเล ก็ไม่ใช่ว่าจะเก็บกันเองอย่างเสรีได้เลย เพราะเป็นของหายากและมีราคา จึงมีการกำกับดูแลเป็นพิเศษ โดยต้องอยู่ในอำนาจของรัฐบาลในการเปิดประมูลสัมปทานการเก็บรังนกตามกฎระเบียบและเงื่อนไขที่รัฐบาลกำหนดเท่านั้น

ด้วยความแพร่หลายจนเป็นที่รู้จักกันมาตั้งแต่สมัยราชวงศ์จีน ทําให้ผู้ประกอบการ นํารังนกมาผลิตเป็นผลิตภัณฑ์สําเร็จรูปออกมาจําหน่ายในท้องตลาดหลายรูปแบบ เพื่อให้ตรงตามความต้องการของผู้บริโภค ทั้ง รังนกแห้ง รังนกกึ่งสำเร็จรูป รังนกพร้อมดื่ม รังนกสำเร็จรูป และยังนำมาเป็นส่วนผสมของเครื่องสำอางหรืออาหารเสริมต่างๆได้ด้วย 

เชื่อว่า ความนิยมของรังนก จะยังคงนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ เพราะมีคุณค่าทางโภชนาการสูง เนื่องจากมีโปรตีนเป็นส่วนประกอบหลัก เราจึงต้องช่วยกันอนุรักษ์ธรรมชาติของนกนางแอ่นไว้ เพื่อประเทศไทยของเรา จะมีรังนกคุณภาพมาตรฐาน ในนามแบรนด์ของคนไทย  ส่งออกไปไกลระดับนานาชาติ ให้เป็นที่ยอมรับได้มากยิ่งขึ้นต่อไป

ขอขอบคุณ

ภาพ: pixabay.com
ข้อมูล:
http://siweb.dss.go.th เรื่องรังนก สำนักหอสมุดและศูนย์สารสนเทศวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี กรมวิทยาศาสตร์บริการ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
www.bangkokbiznews.com คอลัมน์ ASEAN INSIGHT สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.)
www.pasusat.com/นกนางแอ่น/
www.prachachat.net คอลัมน์ คนเดินตรอก โดย ดร.วีรพงษ์ รามางกูร